Pêxember rêber û pêşengê doza heq in. Xwedayê gerdûnê dema însan afirand, enbîya û resûl bi kitêbên xwe ve rêkir da ku însan ji bin tesîra şeytan derxin û rêya rast nîşanî wan bidin. Ewna ji alîyê Xwedê (c.c) ve hatine şandin da ku rêya heq û durist nîşanî mirovan bidin. Mirovên bawerî bi wan anîne û dane pey rêya wan him li cîhanê him jî li axretê de gihîştine xelasî û dilgeşîyê, lê yên dane pey şeytanê xapînok, ketine kûrahîya tarîtîya bêdawî. Serokên rêya batil yên mîna Fir’ewn, Nemrûd, Ebû Cehîl û Bel’aman herdem mirov gazî delalet û neqencîyê kirine û hê jî vî karê xwe berdewam dikin. Li hember wan jî pêxemberên eziz jî mirov gazî rêya heq û paqija ku diçe ronahîye kirine û seba li ser rûyê cîhanê de dad û edaletê saz bikin xebitîne. Jixwe ev cîhan meydana pevçûna heq û batil e.
Alîyek enîya nûr û renkayîyê ye û alîyê dinê de jî enîya tarîtî û cehaletê ye. Ev pevçûn dê heya roja dawîyê berdewam bike. Mirovên zana û bi hikmet yên di hêla ronahîyê de ji xwe re pêşva girtine û bûne peyrewê wan. Lewra rêça wan rêça xelasî û rizgarîya bêdawi ye. Lêbelê ewana komeka hindik in. Li hember wan jî yên dane pey şopa şeytan û hevalbendên wî hene. Hezar mixabin ev koma jî piranîya mirovan pêk tê. Şeytan bi dek û dolabên xwe ve perdeke reş û tarî kişandîye li ber çavê dilê wan û ewna hildane bin tesîra xwe û xapandin e. Ji ber vê seba ku em neyên xapandin pêwîste ku em xwe bidine hêla nebî û resûlan. Ji lewra di nava mirovan de yên herî zef layiqî peyrewî, rêz û hûrmetê qasidên Xwedê ne. Ji ber ku armanca wan pêxemberên mesum bes xelasîya mirovan e. Bêguman ewna di vê mûcadela xwe de bilî rizayê Xwedê tu tişt hêvî ne kirin e. Divê mirovên dibêjin em misliman in bi awayekî tekûz wan qasidên Xwedê û têkoşîna wan binasin, bidine nasîn û di serdaborî û têkoşîna wan de ji bo xwe nimûne û rêbazan werbigirin. Bi vî awayi di rêberîya wan de derkevin li ser sirat’il-mûsteqîmê. Jixwe serfîrazîya di vî warî de bes bi vê ve girêdayî ye. Di Qur’an’a Pîroz de qise/serdaborîyên behsa tekoşîn û jîyana wan dikin pirr in. Jixwe gencînîya me ya herî giring jî ew e. Divê em jî berê xwe bidin vê û ji wan încî û mircanan ve ji xwe re rêbazekê bihûnin û gor wê bikoşin. Ka vêca em bala xwe bidinê, jîyan û ezmûn/îmtihana mirovahîyê çawa destpê kirîye:
“Bi bîr bîne. Perwerdekarê te ji feriştan re got: Ezê li ser rûyê erdê cîhgirekî biafirînim. Wan got: (Ya Rebbî) Em te bi hemd tesbîh û pak didêrin, ma (tu yê) li ser rûyê erdê însanê xerabîyê bike, li wir xwînê birêje bikî cîhgir? (Xweda) ji wan re got: Bi rastî tiştê ez dizanim hûn nizanin!
Û hemû nav hînî Adem kir. Paşê ewna pêşkêş ferişteyan kir û got: “Heke hûn rast dibêjin de ka navê van elamî min bikin.”
Wana got: (Ya Rebbî) tu mezin î/te pak didêrin, xêncî ya te hînî me kirîye tu zanîna me tuneye. Bêguman ‘Elimê Hekîm her tu yî.” (Beqere: 30,31,32)
Merivê namzetê îmtihanê yê xweyê hiş, mexlûqekî bi rûmet/eşref e. Bi hişê xwe ve dikare bifikire, biryar bide, têbigihê, bawer bike û înkar bike. Vîyana wî ya cûzî wî ji afirandîyê din yên wekî ferişte, nebat, zîrûh û bêrûh vediqetîne.
Dema Xwedayê Mezin ji milyaketan re gotibû ezê li ser rûyê cîhanê mirovekê cîhgirê xwe biafirînim, milyaketan gotibû: “Ma digel ku em te teqdîs dikin pak didêrin tê merivekî li ser rûyê erdê tevdanê bike, xwînê birêje biafirînî?” Perwedegarê gerdûnê ji wan re gotibû tiştê hûn nizanin ez dizanim. Yezdanê yekta ji axê bavê me Adem afirand, zanîna tiştan dayê û ji milyaketan re got: “De ka vêca hûn navê van tiştan bêjin, wan jî gotibû; Ya Rebb, xêncî tiştê te hînî me kirîye tu zanîna me tuneye. Û bi vî qaydî meriv ev barê giran hilgirtibû ser milê xwe. Lewra mirov cahil û nezan bû.
Di vê qada ezmûnê de mirovê ku ev erkê giram û giran hilgirtibû ser milê xwe, angorî perfonmansa nîşan dida yan payeberz dibû derdikete alay-î'lîn yan jî berjêr dibû dadikete esfelês-safilîn. Ev herdû encam jî netîca eksenê/bingeha jîyana mirov e; ango li gor tevgerê namzetê cihê xelatdayina karên qenc behiştê yan jî dojeha cihê celatdayinê ye. Lê egera pêşîn û ya sereke ya wan herdu encamên sedîsed ji hev cuda û dijberê hevdû ne derdixe holê bîr û bawerîya mirova di jîyana wî de, çalakî û xebatên wî de, yar û neyartîya wî de hêmanên dîyarker in. Ji lewra ji berya hewcedarîyên fîzyolojik pêdivîyên psîkojîk tên. Herçendî piranî evên maddî esil bên xwuyan jî rastî berevajîyê wî ye. Çunkî benîadem ji van taybetîyên xwe ve ji wan candarên din (mîyaket, nebat, hwd) vediqete û tê zanîn. Seba di vê qada ezmûnê de heya dema dîyar a bê mohlet jê re hatîye terxankirin. Her kesayetî di çarçoweya bernameya Yezdanî de ji bo xwe nîşan bide, warê xwe yê bêdawî (behişt-dojeh) kifş bike tê, dijî, tevdigere û koçî dunya din dike. Lê di vê derê de tekoşîna heq û batil, teslimîyet û înkarê dewam dike. Dê heya roja talîyê bikude.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder