Di Îslamê de avakirina mizgeftan pir girîng e. Loma ji wan re mala Xwedê tê gotin. Lewra ew der meclîsa civîn, şêwr û îrşada mislimana ye. Ev der cîyên perwerde û gihîştina mislimanan e. Ew der ji bo biryardayîn û bi cîh anînan dad û edaletê ye. Ew der cîyê pêşvazîkirina mêvana, teblîxkirina dînê Xwedê ye. Ew der qada wekhevî û biratîyê ye. Ji ber vê di civaka mislimanan de mîsyona mizgeftan gelekî girîng e. Loma gotî mizgeft bi vê mebest û armancê werin ava kirin. Wekî cara pêşîn di dema Hîcretê de li Kuba yê mizgefta pêşîn li ser xîmê teqwayê hatibû avakirin divê herdem bi vê nîyet û armancê ware avakirin û xebitandin. Di Qur’ana Pîroz de ji bo mizgefta Kubayê mizgefta teqwayê tê gotin: “Tucarê di wê (mescîdî dirarê) de nimêj neke. Mizgefta ku ji roja pêşîn li ser teqwayê hatîye avakirin seba tu têde nimêj bikî layiqtir e. Di wê de merivên ku hez dikin paqij bin hene. Xwedê yên xwe paqij dikin hez dike.” (Sûretê Tewbe: 108)
Ew mizgeft bi teqwayê hatibû ava kirin. Qasidê bi xwe jî di çêkirina vê mizgeftê de xebitîbû. Heke mizgeft mîna vê mizgefta pêşîn li ser tewqayê, ji bo rizayê Xwedê neyêne avakirin, êdî ew ne mizgeftên teqwayê ne, lê êdî ewna mizgeftên dirarê/zirarê ne. Jixwe îro mixabin mizgeft ji bo armanca dudan, ango zirardayînê tên xebitandin. Zirarê didine mislimanan, ketine berdestê hêzên taxûtî û ji bo riza û daxwazê wan tên bikar anîn. Lewma divê misliman haj bi vê rewşa xirab û xeternaka van mizgeftên îro hebin û bi hebûn û fonksîyona mizgeftên îro nexapin û bizanibin ku ev mizgeft û sazîyên dinê ku mîna wan seba xapandina gel tên bikaranîn, di destê hêzên serdetê taxûtî bûne navgîna xapandin û jirêderxistina gelê nezan. Ji bo vê tînin merivan bi peretî kirê dikin û seba temenê nîzama xwe dirêj bikin rastî û çewtîyê nav hevdu dixin pêşkêşî mirovan dikin. Bi rastî mixabin îro ev xebatên wan gelekî bi ser jî ketine û piranîya civakê jî bi vê hîleyên wan xapîyane. Îro jî wekî her hefte di xutbeyan de piştgirîya vê sîstema dagirker û sîtemkar dikin. Di mînareyê wê de ala û reklamên bêbextîyê darda dikin. Bi saya dîn dixwazin neheqî û zilma xwe bikudînin, rengekî dînî li ser karê xwe xin. Ji bo dîroka mizgeftên zirarê baştir were zanîn em dixwazin bi kurtasî qala destpêka wê bikin.
Dema Qasidê Xwedê ji bo sefera Tebûkê karê xwe dikir ji munafiqan çend kes hatin ji Qasidê Xwedê re gotin:
Ey Qasidê Xwedê! Me ji bo wan kesên nexweş û bi uzr û yek jî seba di şevên zivistanê yên bi baranê ku sêlav radibin em tê de nimêj û taet bikin me mizgeftek ava kir. Em dixwazin tu jî bêyî wê derê, di wê de nimêjê bi me re bidî kirin.
Qasidê Xwedê jî hê haj bi armanca wana xirab tunebû û got: Ez vêga rêwî me û karê min heye, Xwedê hez ke çaxê ez vegerîyam ezê werim nimêjê bi we bidim kirin.
Lewra Qasidê Xwedê nizanibû vê desteya munafiqan seba nîfaqê têxine di navbera mislimanan, zirarê bidine wan û cimaeta mizgefta Kubayê ku li ser teqwayê hatibû avakirin bela bikin, ev kar kirine.
Lê Ebû Emr Rahîb Ebdî Emr ji wan re gotibû:
Hûn vê mizgeftê ava bikin û heya ji destê we tê hundirê wê bi çekan dagirin. Ezê jî herim bal Qeyserê hukumdarê Romayê û ji Romayê leşker bînim û Muhemmed û eshabên wî ji Medîneyê derxim.
A van fêlbazên durû seba li ber çavê mislimanan vê mebesta xwe ya kirêt veşêrin –çawa ku îro jî peyrewên wan heman lîstikê dikin- di bin navê avakirina mizgeftê ji bo xwe navendeke fesadî û zirardayînê damezirandibûn. Lê ji bo vê mescîda xwe bi rûmet û bereket nîşan bidin û li ber çavê mislimanan meşrû/rewa nîşan bidin gazî Qasidê Xwedê dikirin. Lewma dema Hz. Muhemmed (s.x.l.) ji seferê vedigerîya hate hinda Zîewanê, Xwedê Teala wehîya ku meqsedê durûyan eşkere dike hinart:
“Û ewên ku ji bo zirardayîn, kufr, di navbera muminan de nakokîyê çêkin û ji bo çavdêrîya kesê ku berê ji Xwedê û Qasidê Wî re şer kiriye bikin mizgeft girtine/avakirine û sond dixwin ku her qencî xwestine, Xwedê şahidîyê dike ku bêşik ewna derewkar in. Tucarê di wê (mescîda dirarê) de nimêj neke. Mizgefta ku ji roja pêşîn ve li ser teqwayê hatîye avakirin seba tu têde nimêj bikî layiqtir e. Di wê de merivên ku hez dikin paqij bin hene. Xwedê yên xwe paqij dikin hez dike. Ma qey kesê ku avahîyê xwe li ser teqwa Xwedê û rizayê wî ava kiriye qenc e û yan kesê ku avahîyê xwe li ser lêva şikêr/kortaleke hindik maye hilweşe ava kiriye bi wê re totî agirê dojehê bûye? Xwedê qewmê zalim nagihîne hîdayetê. Heya dilên wan pare pareyî nebe, awahîyê ava kirine dê di dilên wan de bi gumanî bimîne. Xwedê Alim e, Hekîm e.” (Sûretê Tewbe: 107, 110)
Çaxê ev ayeta pîroz daket û armanca çêkirina vê mizgefta dirarê/zirarê derkete holê Qasidê Xwedê bangî Malik bîn Duhşum û Ma’an bîn Edîy bîn el-Aclanî kir û ji wan re got: Herin wê mizgefta ku gelê wê zalim e, tep bikin bişewitînin.
Li ser fermana Qasidê Xwedê herdu bi lez bervî taxa Salîm bîn Benîewf çûn. Paşê Malik ji hevala xwe re got ka tu li vê derê hêvya min raweste, ez herim agirekî bînim. Ew jî çû cem malta xwe û bi çiqlê dareke xurmeyê agir vêxist anî. Peyra bi lez ketine hundirê mizgeftê –hê gel di mizgeftê de bûn- agir berda mizgeftê û ew tep kirin. Ewên di mizgeftê de jî ji hevdu belabûn çûn.
Bi rastî ji bo neyarên Xwedê hemû rê rewa ne. Ewna ji bo jirêderxistin û xapandina mislimanan hemû tiştan bikartînin. Mezinê wan Şeytan jî çaxê bavê me Adem (s.l.b.) xapan wisa kir. Li ser navê Xwedê sond xwar û got ez qencîya te dixwazim. Îro peyrewê wan li ser rûyê cîhanê hemû navgîn û rêbazan bikar tînin. Bi taybetî jî ew sazî û dezgehên qaşo ji bo xêra mislimanan hatine avakirin, di destê hêzên taxûtîyê serdest de wekî navgîna xapandin û xewrakirina girseyan tên bi kar anîn. Ango îro li ser rûyê cîhanê mizgeft gerandine mizgeftên dirarê, pê hakimîyeta xwe kufrê bimeşînin û hebûna xwe qehîm dikin. Gelê nezanê ku tenê têrkirina zik di bîra wan de ye jî bi wan tele û defikên wan xapîyaye.
Lê gotî mislimanên muwahîd tucar bi vê derewa hêzên taxûtî nexapin, seba vî gelê nezanê ji rastîya dîn û îmtihanê neagah e hişyar bikin û rastîyê li ber çavê wan raxin, bixebitin. Herweha divê bi wan bidine zanîn ku mescîda dirar ne tenê ew mizgeftên ji bo xapandina mirovahîyê bi destê dewletê tên bi rêvebirin dirar in. Herdem şekl û awayên “dirar”an tên guherîn lê mîsyona wan yek e. Ji bo zirardayîn, înkarkirin, xirabkirina navbera muminan dixebitin. Hemû mizgeft, cimaet, pirtûk û tiştên bi vê armancê tên xebitandin dibine dirar. Mixabin îro ev cure tişt gelekî zêde ne, ya rastî piranîya van ji bo vê armancê tên bikaranîn.
Lewma ya ku divê mislimanan bikin ev e: Xwe ji wan dûr bigrin da ku zirara wan negihêje wan, heke ji destê wan bê seba xirabkirin û astengkirina wan bixebite û armanca wana veşartî derxine holê.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder